Opera.Connect: Wilno – miasto opery

Z okazji 700-lecia Wilna odkryj stolicę jako miasto opery. Przez trzy lata, aż do 2023 r., Litewski Narodowy Teatr Opery i Baletu wraz z Pałacem Wielkich Książąt Litewskich i Litewską Akademią Muzyki i Teatru będą szerzyć kulturę operową, prezentując wilnianom i gościom miasta wyjątkowe spektakle, spotkania i wydarzenia.

W końcu w Wilnie opera zabrzmiała wcześniej niż w Paryżu, a litewscy soliści operowi należą dziś do najsłynniejszych na świecie. Choć gatunek operowy ma bardzo długą tradycję, nie jest tylko dla fanów muzyki klasycznej. Z okazji 700-lecia Wilna twórcy operowi potrafią połączyć przeszłość z przyszłością, prezentując dotychczas niesłyszaną operę „AIopera” – utracone, acz odtworzone dzięki nowoczesnym technologiom dzieło, które rozbrzmiewało w Wilnie w XVII wieku. Twórcy projektu „Opera.Connect: Wilno – miasto opery” szykują jeszcze więcej niespodzianek oraz zapraszają do odkrycia opery na nowo.

Nowoczesny prezent dla miasta

Przez trzy lata – do jubileuszu miasta, obchodzonego w 2023 r. – Wilno będzie europejską stolicą opery. Odbędzie się tu konferencja „Opera Europa” – spotkanie największej inicjatywy europejskiej, jednoczącej przedstawicieli tego gatunku. W stolicy Litwy natchnienia będą też szukać mieszkający tu w okresie rezydencji reżyserowie, scenografowie i choreografowie operowi. W ramach projektu „Opera.Connect: Wilno – miasto opery” przygotowano wyjątkowy prezent zarówno dla mieszkańców Wilna, jak i jego gości.

Wilno jest znane jako europejskie centrum technologiczne, więc nic dziwnego, że z okazji 700. rocznicy miasta twórcy, wykorzystując nowoczesne technologie, obdarują nas wyjątkowym widowiskiem, jakim jest „AIopera”. W 2023 r. dzięki sztucznej inteligencji zostanie odtworzona i przedstawiona publicznie w Pałacu Wielkich Książąt Litewskich jedna z pierwszych wystawionych w XVII w. w Wilnie oper. Projekt „Opera.Connect: Wilno – miasto opery” będzie zachęcać do zainteresowania się operą również przedsiębiorców. W końcu opera jest organicznym, twórczym modelem, współbrzmiącym i inspirującym inne dziedziny sztuki, naukę i innowacje, dlatego poszukiwane będą możliwości jej integracji ze startupami i twórcami gier.

Korzenie opery na Litwie

Choć pierwsza opera litewska „Birutė” została wystawiona dopiero 6 listopada 1906 r. w Sali Miejskiej w Wilnie, mieszkańcy miasta operą cieszyli się od dawna. W Pałacu Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie opera została wystawiona w niecałe 40 lat po jej pojawieniu się we Włoszech, a więc wcześniej niż w Paryżu czy Londynie. Stała się jednym z głównych gatunków muzycznych epoki baroku i to właśnie Wilno jest tytułowane perłą tamtego okresu.

Co ważne, nie była to jedynie nadworna rozrywka – opera była pokazywana również szerokiej publiczności, często odzwierciedlała zmiany społeczne, ukazywała procesy demokratyzacji. Dlatego z okazji jubileuszu miasta twórcy chcą dać społeczeństwu szansę usłyszenia opery w życiu codziennym. Projekt „Opera na kółkach” stworzy możliwość usłyszenia fragmentów dzieł operowych w nieoczekiwanych miejscach oraz w dzielnicach sypialnianych. Projekt „Opera art’i” („Opera blisko”) pozwoli odkryć piękno tego gatunku muzycznego tym wilnianom, którzy rzadko mają dostęp do kultury – odwiedzi domy pomocy społecznej czy więzienia.

Opera w Wilnie dzisiaj

Wilno związane jest nie tylko z operą historyczną. W 2019 r. opera-performans Litwinek Vaivy Grainytė, Liny Lapelytė i Rugilė Barzdžiukaitė pt. „Słońce i morze” zdobyła Złotego Lwa na Biennale w Wenecji. Również w Wilnie karierę rozpoczęły gwiazdy sławiące imię Litwy na całym świecie: Virgilijus Noreika, Violeta Urmana, Edgaras Montvidas, Asmik Grigorian i inni. Zbudowany w 1974 r. Litewski Narodowy Teatr Opery i Baletu był jednym z najnowocześniejszych obiektów inżynieryjnych w regionie. W Wilnie można cieszyć się też współczesnymi interpretacjami operowymi, zaś przyszłe gwiazdy wychowuje inkubator operowy „Operomanija”. W operze przeplata się muzyka, słowo, taniec, malarstwo i architektura. W Wilnie staje się ona punktem łączącym wielodyscyplinarność i wielokulturowość, dlatego przez nadchodzące trzy lata będzie ważnym symbolem miasta.

Rośnie nowe pokolenie

Tak, jak Wilno potrafiło zmieniać się i pozostać nowoczesnym przez 700 lat, tak twórcy opery starają się, by nie straciła ona na aktualności. Przecież opera nie tylko opowiada przeszłość i historię, ale także patrzy w przyszłość, szukając nowych dróg. Opera wileńska już od dawna zadziwia miłośników tego gatunku na całym świecie swoim nowoczesnym podejściem, w ten sposób przyciągając do sal nowe pokolenia. Podczas odbywającej się z okazji wileńskiego jubileuszu imprezy „Baltic Opera Awards”, zostaną uhonorowane organizacje i twórcy operowi z trzech krajów bałtyckich, a mieszkańcy Wilna i jego goście odkryją nowe talenty i usłyszą dotychczas niesłyszane utwory.

Jednak aby miasto nadal mogło być dumne z wychowywania przyszłych gwiazd operowych, potrzebna jest nowa wiedza. W 2023 r. w Wilnie odbędzie się konferencja Sieci Akademii Operowych – spotkanie przedstawicieli placówek oświatowych i naukowych, przygotowujących nowe pokolenia twórców i wykonawców gatunków operowych.